zaterdag 6 mei 2017

Magnus

Auteur: Arjen Lubach





Akte I

Merlijn Kaiser (ongeveer 27 jaar) is nogal van streek, omdat zijn vriendin Caro hem in de steek gelaten heeft. Hij vertelt daarna in een flashback vrijwel meteen hoe hij haar in 1997 heeft leren

kennen tijdens een schoolreis in vwo-5 naar Florence. Zijn verliefdheid werd opgewekt tijdens de treinreis naar de Italiaanse kunststad. Ze waren veel in elkaars nabijheid, maar van een zoen of zelfs meer was nog geen sprake.


Voor zijn gevoel is ze nu een maand weg. Hij gaat een popconcert van zijn vriend Walter bezoeken en raakt dronken. Uit een bioscoop komt Caro later met haar nieuwe vriend, de singer-songwriter Ted Robin. De dronken Merlijn slaat Ted op zijn bek, maar hij komt er zelf ook slecht af. De dag erna wordt Merlijn gebeld door iemand van Mastercard, die hem meldt dat er vreemde betalingen in Stockholm van zijn creditcard worden gedaan (o.a. 1500 euro in een pretpark) Hij zegt maar dat hij daar geweest is.

In een andere flashback vertelt Merlijn dat hij sinds zijn jeugd geplaagd wordt door epileptische aanvallen, waardoor hij soms een tijdje niet weet waar hij is geweest. Die aanvallen lijken er dan ook de oorzaak van dat Merlijn een bijrol in zijn eigen leven vervult. Hij speelt de rol van een toneelschrijver die wel de stukken schrijft, maar niet de erkenning krijgt; van iemand zonder rijbewijs; van een jongen die wel Merlijn heet, maar in een schoolmusical over een tovenaar alleen de rol van kikker krijgt toebedeeld.
Daarna vertelt hij verder over zijn volgende avond uit met Caro. Hij was naar het huis van haar rijke ouders geweest en ze had hem terug naar de bushalte gebracht met de auto. Onderweg had ze een haas aangereden.

In het heden keert hij weer terug naar zijn vriend Walter die het hem kwalijk neemt dat hij sinds het vertrek van Caro zo slecht de onderlinge contacten onderhoudt. Hij verwaarloost zijn vrienden. Merlijn spuugt naar Walter. Wanneer hij thuis is, wordt hij weer gebeld door iemand van Mastercard: er blijven nog steeds betalingen van zijn card gedaan te worden. Hij is het zat en hij boekt meteen een retourtje Stockholm om op goed geluk op zoek te gaan naar de man die hem dit flikt.

Akte II
Het is juni.
In Stockholm is het natuurlijk zoeken naar een speld in een hooiberg. Hij weet niet waar hij moet beginnen. Hij legt zijn verhaal voor aan een Vlaams meisje (Krista) dat in een hotel werkt. Ze zal opletten of ze informatie voor hem kan verzamelen voor zijn probleem.

In een flashback vertelt Merlijn over een Grote actie op zijn school voor een goed doel. Hij had zich heel wat in zijn hoofd gehaald om op die avond met Caro wat te ondernemen, maar als het puntje bij het paaltje moet komen, gaat ze weg van het feest met een andere knul. Voor de tweede keer laat ze hem zitten. Na het eindexamen vwo verdwijnt ze zelfs een tijdje uit zijn leven: ze wordt au pair in Zwitserland, terwijl Merlijn een studie aanpakt in Amsterdam.

Krista belt hem op met de mededeling dat een vriendin van haar meer informatie over een soort zwerver heeft, maar als hij in het hotel komt, blijkt de vriendin gewoon Merlijn zelf te bedoelen. Hij heeft intussen op diverse plekken foto’s gemaakt en hij hoopt dat er op een bepaald moment geld van zijn creditcard wordt afgeschreven, wanneer hij in de buurt van een geldautomaat was. Hoewel het onlogisch klinkt, blijkt later de man die zijn card misbruikt wel op een foto te staan. Later in die week ontmoet hij de man die Magnus blijkt te heten en inderdaad gebruikt maakt van zijn creditcard. Hij spreekt met hem, maar durft het probleem van de diefstal nog niet aan te kaarten. Later ontmoet hij de man voor de tweede keer en dan vraagt die hem mee naar zijn huis te gaan. Zijn dochter die in Uppsala studeert, is namelijk bij hem thuis. Merlijn gaat mee naar huis en ziet een heel leuk meisje van ongeveer 18 jaar. Ze heet Cecilia. Merlijn vertelt niet zijn eigen naam i.v.m. de creditcard en hij stelt zich voor met de naam Walter, die een reisjournalist is en in België woont. Ze is toevallig op dezelfde dag jarig als hij (16 februari). Hij vindt haar erg leuk.

Merlijn vertelt dan weer in een flashback dat Caro na korte tijd terug was gekomen uit Zwitserland. Ze kon het niet meer vinden met de werkgever. Intussen had hij genoeg contacten met een stel meisjes en hij was zelfs al ontmaagd door een meisje dat Spaans studeerde. Omdat Caro nog geen onderdak heeft, slaapt ze een nachtje bij hem, maar er gebeurt op seksgebied niets.

Met Krista heeft hij wel seks. Het is één van zijn laatste nachten in Stockholm. Maar dan neemt hij in een impuls de trein naar Uppsala en hij zoekt contact met Cecilia. Ze ontmoeten elkaar: ze studeert medicijnen en ze laat hem de bezienswaardigheden van Uppsala zien. Hoewel hij een stuk ouder is dan zij, wordt hij verliefd op haar en ze gaan met elkaar naar bed. Ze wordt de volgende dag wakker met de oneliner ”het was een goede dag voor een orgasme” en dat vindt Merlijn zo’n goede zin dat hij een toneelstuk zal gaan schrijven met die titel. Ze regelt een kamer voor hem die hij krijgt van een student die een tijdje afwezig is. Hij gaat een cursus Zweeds volgen en ziet een heleboel Zweedse films. Ze hebben regelmatig seks met elkaar. Ze krijgen een soort verkering.

In een flashback vertelt Merlijn verder over zijn relatie met Caro. Na de millenniumwisseling wil ze wel ineens met hem verder.

Merlijn is verliefd en wil in Uppsala blijven. Op een zeker moment gaan ze na de zomer weer een keer op bezoek bij Magnus in Stockholm. Wanneer hij in een onbewaakt ogenblik even alleen op de kamer van Magnus is, ziet hij een doos met foto’s (ook naaktfoto’s) van iemand die hij heel goed kent. Het zijn foto’s van zijn geliefde Caro. Hoe kan dat nou?

Akte III
Hij is verschrikkelijk verbaasd en boos en wil meteen weg bij Magnus. Maar hij kan zijn mond niet houden en wil Cecilia onderweg naar Uppsala vertellen wat er aan de hand is. Die pikt het niet en loopt boos van hem weg. In het hotel van Krista belt hij naar Caro en hij vraagt haar wat ze van Magnus afweet. Hoe komt hij aan haar foto’s? Caro wil het niet over de telefoon vertellen en ze spreken af in Kopenhagen. Daar vertelt ze dat ze tijdens haar au pair-schap een relatie met de veel oudere Magnus was aangegaan. Zij was 18 en hij minstens 37 jaar. Ze had als kindermeisje ook voor Cecilia gezorgd. Maar hij was vervelend en jaloers geworden en Caro had de relatie beëindigd. Dat pikte Magnus niet en hij had haar eerst weggestuurd en later wilde hij haar chanteren. Hij wilde geld zien: eerst had Caro cash geld gestuurd vanuit Amsterdam, later had ze haar creditcard gestuurd en toen die ook niet meer voldoende saldo had, had ze de gezamenlijke creditcard van Merlijn en haar opgestuurd. Dat raadsel is dus opgelost. Caro schaamt zich inmiddels dood. Ze blijven nog een nacht samen in een hotelkamer en dan vliegt ze terug naar Amsterdam. Ze vraagt of ze zijn huis in geval van nood mag gebruiken. Hij staat het gebruik ervan toe.

Merlijn gaat zelf terug naar Uppsala: hij schrijft een brief aan Cecilia met excuses en hij vertelt de ware gang van zaken. Hij heet geen Walter maar Merlijn en haar vader heeft het laatste jaar misbruik gemaakt van zijn creditcard. Ze reageert helemaal niet. Intussen doet hij wel inspiratie op voor een toneelstuk dat gaat heten: “Het was een goede dag voor een orgasme.” De artistiek leider van het toneelgezelschap vindt het een meesterwerk.
Op de avond voor zijn vertrek stuurt hij nog een laatste mail naar haar. Op de ochtend van zijn vertrek staat Cecilia ineens voor de deur van zijn appartement. Ze was bang dat hij al naar Nederland vertrokken was. Ze heeft de auto van haar vader gestolen en wil naar Geneve, omdat ze het verleden nog een keer wil doen herleven. Ze heeft geen rijbewijs, evenals Merlijn (die immers epilepsie heeft). Maar ze rijdt er een stevig stukje op los. Ook Merlijn rijdt in Duitsland een groot gedeelte en hij veroorzaakt door een kleine periode van afwezigheid (epilepsie) een ongeluk. Gelukkig niet al te ernstig, maar hij kan nu meteen opbiechten dat hij epilepsie heeft. Ze rijden door naar Zwitserland en ze bezoeken het huis waar Caro als au pair heeft gediend bij Magnus. Cecilia was toen nog maar negen jaar oud: ze laat zien hoe lang ze toen was door de potloodstreepje sop het behang aan te wijzen (oktober 1998) Daarna was het misgegaan door de relatie die Magnus had aangeknoopt met Caro. Cecilia’s moeder was in een kliniek beland door de handelwijze van haar man. In het chalet overnachten Cecilia en Merlijn en ze gaan met elkaar naar bad en bed.
Ineens staat Magnus in Zwitserland voor het appartement. Alleen Cecilia kan hem tot bedaren brengen. Ze belooft dat ze zal terugkeren naar Zweden en dan vertrekt hij weer.

Merlijn en Cecilia gaan terug naar Amsterdam. Ze komen net op tijd om de première van “Een goede dag” mee te maken. (de laatste drie woorden zijn niet op de posters terecht gekomen) en de artistiek leider eigent zich alle eer toe, terwijl Merlijn in de zaal zit. Na afloop
gaan ze naar huis en daar zit Caro. De hernieuwde kennismaking tussen Caro en Cecilia is hartelijk: ze hebben elkaar een tijdlang niet gezien. Voor Merlijn is het een bizarre situatie.
Caro is het meisje van zijn verleden en Cecilia is zijn droommeisje voor de toekomst. Daar moet hij even over nadenken. Hij gaat naar buiten en hij valt. Waarschijnlijk heeft hij een epileptische aanval. Een meisje raapt hem de straat.
Dan komt de werkelijke aanval.


mijn mening

Ik vond Magnus een heel uitgebreid maar leuk boek. Het was best wel een leuke verhaallijn en het was een soort van standaard waarmee ik bedoel dat het in het echte leven ook eventueel zou kunnen gebeuren. Ik vond het wel jammer dat het verhaal heel erg opbouwde. Persoonlijk ben ik meer van de boeken die meteen vanaf het begin heel boeiend zijn omdat ik anders niet geïnteresseerd blijf in het verhaal. Uiteindelijk kwam ik wel heel goed in het verhaal. Ik leefde het meest mee met Merlijn. Vooral ook omdat hij zoveel teleurgesteld word in het boek waardoor je automatisch met hem mee wil leven. Soms vond ik het verhaal echt gekke wendingen hebben als Merlijn bijvoorbeeld zonder duidelijke aanleiding de trein naar Uppsala pakt. Door dat soort rare acties in een toch niet zo heel raar verhaal kwam ik soms niet helemaal in het boek. Aan het eind vond ik het toch wel een heel leuk boek omdat dit boek het eerste boek was voor Nederlands (Het Achterhuis ook wel) waar ik echt goed in kon komen en wat ik met redelijk plezier las. Ik heb eerlijk gezegd ook iets geleerd over epilepsie omdat Merlijn het daar best vaak over heeft, al betwijfel ik hoe realistisch het beeld van epilepsie is in het boek. Ik vond het al met al een leuk boek.

Verwerkingsopdracht K:

Magnus is een boek dat je absoluut moet lezen. Het is geschreven door de Arjen Lubach. De man die iedereen wel kent van 'Zondag met Lubach'. En als je dat niet kent, dan ken je hem als de man die het filmpje waarin Nederland zich voorstelt aan Trump presenteert. Je leert hem als schrijver op een totaal nieuwe manier kennen. Al zijn boeken zijn een kijkje in zijn gekke, maar ontzettend creatieve brein.
Arjen heeft meerdere boeken geschreven, waaronder dus Magnus. Waarom moet je dan precies Magnus lezen?
Magnus is een ontzettend leuk boek waarin je erg meegesleept word. Het heeft een ontzettend creatieve verhaallijn met allemaal wendingen die een standaard brein nooit zou verzinnen. een enorm goede variatie op de gewone roman. Een kleine impressie van het boek zodat je weet wat je gaat lezen:
Merlijn woont in Amsterdam. Hij is net uit met zijn vriendin en hij woont alleen in het huis wat zo kort geleden nog van 2 mensen was. Op een dag krijgt hij een telefoontje van de creditcard maatschappij dat er vreemde uitgaven zijn onder zijn naam in een pretpark in Zweden. Hij gaat er heen omdat hij niks beters te doen heeft sinds het uit is met zijn vriendin. Als hij in Zweden komt blijken dingen veel ingewikkelder te zijn dan hij eigenlijk dacht en komt hij in een situatie die niemand zich voor kan stellen.
Als je van niet standaard boeken houd die je blijven verassen is dit boek sowieso een aanrader. Maar eigenlijk maakt het niet uit van welke boeken je houd want Lubach gaat je ongetwijfeld van dit boek laten houden.


vrijdag 3 maart 2017

Een hart van steen
Auteur: Renate Dorrestein














Samenvatting


'Een hart van steen' kent drie verhaallijnen: de gebeurtenissen voor het gezinsdrama, na het drama en de gebeurtenissen in het heden. Deze lopen door elkaar. Hieronder wordt het verhaal in chronologische volgorde samengevat.

De ouders van Ellen, Frits en Margje, hebben altijd al veel kinderen gewild. Billie (Sybille) is de oudste dochter, daarna volgt zoon Kes (Kester), dochter Ellen, zoontje Carlos (Michiel) en er is een baby op komst die Ellen de naam Ida wil geven omdat dat de lelijkste naam is die ze kan bedenken. Ze is duidelijk niet blij met de komst van het vierde kind. Frits en Margje hebben samen een knipselbureau.

Na de geboorte van Ida gaat Margje zich steeds vreemder gedragen. Als Ida bijvoorbeeld voor een maagvernauwing naar het ziekenhuis moet, denkt ze dat de mensen daar haar haar baby af willen pakken. En als Ida gedoopt wordt, loopt ze nog voor de plechtigheid begint terug naar huis. Later doopt ze het kind zelf. Margje verwondt de baby ook omdat ze de duivel uit haar wil drijven. Hoogtepunt van deze verwarring is het verdoven en doden van haar man en kinderen. Ze vergeet Ellen, die de hond aan het uitlaten was, en Ellen kan nog net Carlos redden.

Ellen en Carlos gaan naar een tehuis en Carlos wordt als snel geadopteerd. Ellen wil dit niet en slaat met Carlos op de vlucht. Ze loopt 's nachts naar het huis van haar rector om te vragen of hij voor hem wil zorgen. Dat kan niet en Carlos wordt wel geadopteerd. Na een bezoek hebben Ellen en hij geen contact meer en als Ellen zelf weggaat uit het kindertehuis, krijgt ze een fotoboek van haar gezin mee. Ze gaat medicijnen studeren en pas tijdens een college over postnatale depressie, begrijpt ze wat er met haar moeder aan de hand was. Er ontstaat echter meteen een nieuwe vraag: waarom heeft haar vader haar niet tegengehouden?

Jaren later koopt Ellen het huis waar het gezinsdrama plaatsvond, terug. Ze is gescheiden van haar man en waarschijnlijk zwanger van een avontuurtje. Ze opent eindelijk het fotoboek en verdiept zich in het verleden. Ze ontmoet ook de vroegere portier van het knipselbureau, Bas, die haar met de tuin helpt en met wie ze veel praat. Dan krijgt ze na het werken in de tuin een bloeding en moet ze in bed blijven. De dokter regelt dat er een vrouw met haar kinderen bij haar komt wonen, die door haar man werd mishandeld en bedreigd, een verblijfplaats nodig heeft en nu mooi voor Ellen kan zorgen.

Op een gegeven moment vindt Bas een memo van haar vader, geschreven op de dag van de moorden, waaruit blijkt dat hij met zijn vrouw op vakantie naar Florida wilde. Als je dat soort plannen maakt, heb je niet ook plannen voor een moord dus haar vader wist nergens van. Ellen kan zich inleven in haar moeder en begrijpt dat ze haar slechts vergeten is. Ze kan zich verzoenen met het verleden, verkoopt het huis en met Bas praat ze over een nieuwe naam voor het kind.

mijn mening

Ik vond hart van steen best een leuk boek. Het is een van de eerste echte literatuurboeken waar ik een wat meer dramatische verhaallijn in vind. Ik vond het boek ook niet moeilijk om te lezen qua hoe moeilijk alle woorden waren. Hierdoor las alles vrij vlot weg. 
Wat ik wel moeilijk vond is dat er eigenlijk drie verhalen door elkaar lopen. Namelijk het verhaal vóór Ida geboren werd, het verhaal ná Ida en het verhaal in het heden. Soms las ik dan 15 zinnen van een flashback en raakte dan helemaal verward omdat de flashbacks soms best goed aansloten maar toch een andere verhaallijn hadden, hierdoor duurde het even voor ik besefte dat ik een flashback aan het lezen was. Ik kon -ondanks dat ik me totaal niet in de hoofdpersoon kon verplaatsen- me best goed inleven in het boek, het is een soort extreem familiedrama, maar juist omdat ze het in het boek best veel hebben over hoe bijvoorbeeld Margje denkt kun je je best goed inleven, gezien je de motieven snapt van waarom ze sommige, als krankzinnig beoordeelde dingen doet.
Ik vond hart van steen een best leuk boek maar ik zou het niet aanraden aan andere mensen omdat het me gewoon niet zo erg aansprak dat ik er echt over bleef nadenken.

verwerkingsopdracht F: Mindmap



(Klik op de afbeelding om deze groter te weergeven)


vrijdag 27 januari 2017





Het achterhuis

Anne frank

Samenvatting


Anne Frank, een Duits joods meisje, is met haar ouders en zus naar Amsterdam gevlucht. In 1942, op haar dertiende verjaardag, krijgt ze een dagboek cadeau. Op deze dag schrijft ze voor het eerst in het boek. Ze verslaat haar belevenissen in de vorm van brieven die ze aan een denkbeeldige vriendin, Kitty, schrijft. In de eerste weken na haar verjaardag gaat ze nog naar het joods Lyceum in Amsterdam, maar al snel moet ze, samen met haar familie, onderduiken. Ze betrekken het achterhuis van het kantoorpand, waarin haar vader, Otto Frank, heeft gewerkt. Door middel van een boekenkast worden ze van de buitenwereld afgesloten. Het werk in het kantoor gaat gewoon door, dus de onderduikers moeten overdag muisstil zijn. Zo mag de wc niet doorgetrokken worden. Na een week komt de familie Daans (hun werkelijke naam is Van Pels) bij hen inwonen. Vier maanden later volgt Pfeffer, een tandarts, die in werkelijkheid Albert Dussel heet. Anne moet haar kamer met hem delen, maar ze vindt hem helemaal niet aardig. Via de radio, die ze 's avonds beluisteren, horen ze berichten over het verloop van de oorlog. De spanning is te snijden met zoveel mensen in zo'n kleine ruimte en Anne heeft vaak ruzie met haar moeder en mevrouw Daans. De enigen met wie Anne kan praten zijn haar vader en Peter Daans.Een aantal mensen van het kantoor voorzien de onderduikers van eten en boeken. De echte namen van deze helpers zijn Anne niet bekend: meneer Kleiman is voor haar meneer Koophuis, meneer Kugler wordt Kraler genoemd. Dan zijn er nog de dames Miep Gies, die Miep van Santen wordt genoemd, en Bep Voskuijl, voor de onderduikers Elli Vossen.Op 4 augustus 1944 vallen de Duitsers het pand binnen. Het achterhuis wordt ontdekt en alle bewoners worden gearresteerd. Zij worden via Westerbork naar Auschwitz vervoerd en wanneer de Russen dat kamp naderen, worden Anne en Margot naar Bergen-Belsen overgebracht. Twee maanden voor de bevrijding van dat kamp, sterven ze beiden aan tyfus. Van alle onderduikers overleeft alleen Otto Frank de concentratiekampen. Kleiman en Kugler, die ook opgepakt zijn en in Nederlandse kampen zijn ondergebracht, keren na de oorlog terug naar Amsterdam.


Mijn meningIk vond het boek het achterhuis ontzettend verrassend. Ik rekende op een heftig oorlogsboek waarin Anne Frank al haar depressieve gedachten deelde. Het tegendeel werd bewezen! Het was best een heftig boek omdat je uiteraard meeleeft met Anne in al haar situaties. Maar ik vind Anne een ontzettend leuk persoon! Ze is een typische tiener die veel nadenkt over van alles maar tegelijk ook een ontzettend nuchter persoon. Hierdoor geeft het boek je totaal geen depressief gevoel. Ik vond het heel fijn om iets te lezen uit de oorlog van iemand die ongeveer dezelfde leeftijd als ik heeft. Ookal was dat ook wel een beetje dubbel. Ik heb me verwonderd over de woordenschat van Anne! Soms maakte de volle zinnen met ingewikkelde woorden die nu bijna niet meer gebruikt worden het iets moeilijker om je in te leven in het boek. Vandaag de dag zijn die zinnen en woorden niet echt gebruikelijk meer bij mensen van 14. Ook vond ik het leuk om te zien hoe je niet alleen de oorlog meekreeg zoals bij de meeste naslagwerken van de tweede wereldoorlog maar ook echt Anne zelf leerde kennen als ze de meest standaard dingen beschreef zoals ruzie met haar zus Margot of verliefd worden. Ik vond Anne ook heel dapper en denk dat veel mensen wel iets van haar kunnen leren. Ook viel het boek me helemaal niet tegen. Eerlijk gezegd dacht ik dat een dagboek na een tijdje best langdradig zou worden omdat er niet heel veel te beleven is in het achterhuis. Maar achteraf heb ik me eigenlijk heel erg weinig verveeld tijdens het lezen. Ik denk dat Het achterhuis wel een van de boeken is die je in je leven gelezen moet hebben. Het is een stukje gechiedenis en ontzettend leerzaam maar tegelijk toch niet saai!


Verwerkingsopdracht C:


Lieve Anne,

Ik heb je dagboek gelezen en vond het zo mooi! Je bent een ontzettend leuk persoon en ik denk dat als je wist hoe beroemd en bijzonder je nu in 2017 zou zijn. Je het helemaal fantastisch zou vinden. Je bent het nationaal symbool in Nederland voor iedereen die moest onderduiken tijdens de tweede wereld oorlog. En dat werd je alleen door je eigen gedachten te delen. En niet alleen in Nederland werd je beroemd met je inspirerende verhaal, maar ook in het buitenland! Je dagboek is in heel veel verschillende talen uitgebracht.
Ik wil je als eerste vertellen dat de oorlog op 5 mei 1945 ten einde is gekomen in Nederland. Ondanks dat dat heel positief is had ik gewoon voor je gewild dat je niet op het laatste moment van de oorlog dood ging op zo'n vervelende manier. Je vader heeft je dagboek uitgegeven omdat hij wist dat het je wens was.
Het is nooit eerlijk als onschuldige mensen dood gaan maar als ik je dagboek las merk ik gewoon dat je drang om te leven had en je had gewoon ook moeten blijven leven.
Ik heb een paar vragen aan je.
Hoe heb je zo vaak je rust kunnen bewaren terwijl iedereen soms zo gemeen tegen je was? en heb je dingen gedaan die je bewust uit je dagboek wegliet omdat je wist dat anderen ze gingen lezen? Ik zou dat wel doen namelijk.
Ook vroeg ik me al sinds het moment dat ik drie bladzijdes in je boek had gelezen af, wist je dat je misschien wel zou gaan kunnen onderduiken? Je dagboek begon namelijk zo onschuldig zonder het idee dat het oorlog was en toen dat opeens veranderde moet dat voor jou heel raar zijn geweest. Iedereen kent het verhaal nu natuurlijk, maar zo normaal was het niet dat je opeens moest onderduiken.
Als laatste ben ik gewoon benieuwd hoe de laatste maanden van je leven waren gezien niemand behalve je zus weet hoe die voor je waren. Ik vind het verschrikkelijk hoe het met jou en 6 miljoen andere joden af moest lopen.
Je mag trots zijn op wat je bereikt hebt.

liefs,
Elise Barendregt